Absolutny unikat. Historia rodziny Raszeja. Wyczerpany znikomy nakład książki nie ma nawet w bibliotece.

Czapka na gwoździu- rozważania Kociewskie– o Raszejach mieszkających na skraju Borów Tucholskich

Autorzy: Stefan Paweł Raszeja Irena Bartnik

‐-

Czapka na gwoździu to książka, której autorem

jest Stefan [Paweł] Raszeja (1945–2009). W podtytule dodano Rozważania kociewskie. O Raszejach mieszkających na skraju Borów Tucholskich.

Autor książki nie doczekał jej wydania, pracę nad nią

przerwała jego nagła śmierć. Książkę do druku przygotowała Irena Bartnik, jego siostra. W pierwszym

rozdziale, pt. „Ocalić od zapomnienia” autor pisze:

„Życie rodzin dawnych Raszejów staram się ukazać

na tle czasów i terenów, z którymi ich byt się wiązał.

Jest to więc historia rodu Raszeja wywodzącego się

z Zelgoszczy, przedstawiona na tle historii miejscowości, z którymi ten ród jest związany”. Zgodnie zaś

z przyjętą koncepcją książki autor przedstawia najpierw informacje o Borach Tucholskich, na których

terenie leży Zelgoszcz, a także związany z Raszejami Wielki Bukowiec oraz parafia Czarnylas. Życie

Raszejów nieodłącznie wiąże się z Kociewiem, więc

w następnym rozdziale autor przedstawia w zaryrsie historię Kociewia do

rozbiorów Polski, historię

Zelgoszczy – gniazda rodu,

a także Kociewie i Pomorze

w czasie zaborów.

Po obszernym wstępie przedstawia pierwszego z Raszejów – Jana

(1779–1855), urodzonego

w Zelgoszczy, ale osiadłego

w Wielkim Bukowcu oraz

rodziny jego syna Ignacego

(1812–1903). Następnie autor omawia historię rodziny

kolejnego Jana (1847–1917),

syna Ignacego, który to Jan

w prostej linii jest przodkiem autora (pradziadkiem). Tu przychodzi czas

na przedstawienie życia na

wsi w tych latach i wyjaśnienie tytułu książki Czapka na gwoździu. To tenże

Jan, wchodząc wieczorem

do kuchni, zdejmował czapkę i wieszał ją na gwoździu,

co oznaczało zakończenie tego dnia pracy w gospodarstwie. W Zelgoszczy na gospodarstwie został
co oznaczało zakończenie tego dnia pracy w gospodarstwie. W Zelgoszczy na gospodarstwie został

młodszy brat protoplasty rodu – Maciej (1781–1858).

I tak, przeplatając opowieści o życiu rodu Raszejów

informacjami z historii wsi Wielki Bukowiec oraz

wydarzeniami na Kociewiu w latach okupacji hitlerowskiej, autor przechodzi do linii wielkopolskiej

Raszejów. Przedstawia także tragiczny bilans rodziny z lat wojny, członków rodziny w niej walczących.

Przedstawia też Raszeję odznaczonego medalem

„Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” oraz Raszejów prawników, naukowców, profesorów, a wśród

nich prof. dr hab. Stefana Raszeję, doctor honoris

causa AM w Bydgoszczy i AM w Gdańsku.

Całość wieńczy kolekcja fotografii rodzinnych,

informacje z rodzinnych zjazdów, dokumenty rodzinne i wybór tablic genealogicznych rodu Raszejów. Na końcu można znaleźć kilka pozostawionych

przez autora kart zatytułowanych „Liban”, a wśród

nich jedną z wykazem pisowni i odmiany rodowego

nazwiska oraz nazwy miejscowości Raszeia i Raszeja w Libanie. O związanej z Libanem legendzie

krążącej wśród potomków Ignacego z Chełmna

(najmłodszego brata Jana,

który to wieszał tytułową

czapkę na gwoździu) autor

pisze na wstępie. Ponoć

Raszejowie mieli przybyć

z Bliskiego Wschodu do

Polski, razem z braćmi zakonnymi.

Lista materiałów wykorzystanych w książce,

wykaz listów, wywiadów

i wspomnień oraz zestawienie archiwów, bibliotek

i parafii, w których autor

przeprowadził kwerendy, obrazuje ogrom pracy,

jaką wykonano podczas

prac nad książką