Rodzaj okładki: Miękka
Wymiar: 26x35cm
Ilość stron: 239
Waga: 0.35 kg
Ciekawe opracowanie dotyczące sportu w Ludowym Wojsku Polskim w latach 1918-1989. Tekstami i dużą ilością zdjęć przedstawiono poszczególne dyscypliny sportowe uprawiane przez żołnierzy. Autor rozpoczął swe wywody poparte bogatym materiałem źródłowym (m.in. ze zbiorów CAW MON w Rembertowie) od początku zorganizowanej działalności sportowej w Wojsku Polskim w odradzającej się II Rzeczypospolitej. Na szczególną uwagę zasługuje treść podrozdziału 2 w rozdziale I (ss. 19-28) traktującego o prawno-instytucjonalnych podstawach sportu wojskowego w Polsce międzywojennej, ze szczególnym uwzględnieniem roli utworzonego w 1927 r. Państwowego Urzędu WF i PW. Godny uwagi jest rozdział 1,1 dotyczący sytuacji sportu wojskowego w latach II wojny światowej (ss. 60-66), z uwzględnieniem przejawów konspiracyjnej działalności sportowej oraz martyrologii sportowców w mundurach. Interesujące są wzmianki o działalności sportowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Wschodzie i na Zachodzie w okresie wojny oraz w obozach jenieckich. Może jeszcze należałoby ten rozdział nieco rozszerzyć, wykorzystując również inne źródła osobowe, czyli relacje żyjących jeszcze bezpośrednich świadków wydarzeń. Ze zrozumiałych względów najobszerniejszym rozdziałem w pracy jest rozdział III, traktujący o organizacji ruchu sportowego w Wojsku Polskim w latach 1944-1989 (ss.67- 160). Rozszerza on i ugruntowuje naszą wiedzę o powojennym sporcie wojskowym w stosunku do znanych już ogólnych opracowań autorstwa J.Gaja czy K.Hądzelka. Na s. 75 słusznie podkreślił Autor, że „pogłębiający się proces sowietyzacji Polski w latach 1948-1950 objął również kulturę fizyczną, w tym także ruch sportowy”, doprowadzając do likwidacji dotychczasowego pluralizmu ideowego i organizacyjnego. Proces ten objął także struktury sportowe wojska, doprowadzając do utworzenia w miejsce zasłużonych klubów, jak np. warszawskiej „Legii” sztucznych tworów (CWKS itp.). W tym okresie na czele Zarządu WF i Sportu MON stał radziecki oficer - ppłk Mikołaj Ałwier (s. 76). Połowiczna i kontrolowana destalinizacja po 1956 r. objęła również kulturę fizyczną. Nadal jednak znaczną rolę w sprawach sportu wojskowego (zwłaszcza w sprawach wychowawczych) odgrywał pion oficerów politycznych wojska (s. 79). Jak zaznaczył Autor - po utworzeniu Układu Warszawskiego - w 1955 r. powołano Komitet Sportowy Armii Zaprzyjaźnionych (SKDA) z siedzibą w Moskwie. Przekształcił się on w nadrzędny organ dyrektywny, będąc narzędziem sowietyzacji armii państw satelickich (s. 84) U schyłku tzw. realnego socjalizmu w Polsce (lata osiemdziesiąte), zmiany w sporcie wojskowym miały jedynie charakter powierzchowny. Dopiero w 1989 r. ogłoszono potrzebę gruntownych zmian w zarządzaniu sportem wojskowym (s. 85). Rozdział IV pracy omawia szerzej pomijane dotąd kwestie finansowania działalności wojskowych klubów sportowych po 1945 r. (ss. 161-176). Ostatnim merytorycznym rozdziałem pracy jest rozdział V dotyczący osiągnięć sportowców-żołnierzy w najważniejszych imprezach sportowych (ss. 177-207). Autor jako jeden z pierwszych w polskiej literaturze po 1989 r. zauważył, że bojkot letnich Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles (1984 r.), odgórnie zarządzony przez ówczesne władze pod naciskiem ZSRR był poważnym błędem politycznym (s.185). Autor pisząc, że nie było na niej innych - poza Polską - ekip z tzw. „bloku wschodniego” zapomniał o udziale ekipy Rumunii, która przecież formalnie była członkiem Układu Warszawskiego (tamże). Zakończenie stanowi syntezę pracy (ss.208-213). Szczególnie cennym akcentem zakończenia jest podkreślenie przez Autora faktu, iż system totalitarny nie był w stanie wykorzenić autentycznych tradycji, wartości i symboliki sportu wojskowego w Polsce (s. 210). Wartościowym uzupełnieniem pracy są załączniki przedstawiające dorobek sportowców w mundurach podczas najważniejszych imprez krajowych i zagranicznych począwszy od 1950 r. aż do 1989 r. (ss. 215-237). Pracę zamykają liczne fotografie ilustrujące rozwój sportu wojskowego zarówno w okresie przedwojennym, jak też powojennym.